મુંબઈ અને અમદાવાદ વચ્ચેની પ્રથમ ભારતીય બુલેટ ટ્રેનના દુર્લભ સપનાનો આખરે હવે સમય આવી રહ્યો છે. વર્ષોથી દેશભરમાં ચર્ચાયેલી અને સતત ધ્યાનમાં રહેલી આ વૈશ્વિક સ્તરની હાઈ-સ્પીડ ટ્રેન વિષયક સૌથી મોટી રાહતના સમાચાર કુદરતી રીતે તેના નિર્ધારિત પ્રારંભ સમય અંગે છે: મુંબઈ-અમદાવાદ બુલેટ ટ્રેન પ્રોજેક્ટ 2029 સુધીમાં સંપૂર્ણપણે તૈયાર થઈ જશે. ભારત સરકારના રેલવે મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે સંસદમાં આ જણાવ્યા પ્રમાણે હવે ઓફિશિયલ સમયમર્યાદા જાહેર થઈ ચૂકી છે.
જેનું કામ છેલ્લા કેટલાય વર્ષોથી આકર્ષક રીતે ચાલી રહ્યું છે અને ભારતમાં હાઈ-સ્પીડ રેલ ટેકનોલોજી માટે આ પ્રોજેક્ટ નવા માપદંડ સ્થાપવાની તૈયારીમાં છે. ગુજરાતના ભાગમાં મોટાભાગનું મૂલ્યવાન બાંધકામ 2027 સુધીમાં પુરું કરવાની યોજના છે, જ્યારે સમગ્ર રૂટ – એટલે કે મળીને 508 કિમી – 2029 સુધી પૂરું થશે. આ પ્રોજેક્ટ મોટા ભાગે જાપાનની ટેકનોલોજી (શિંકનસેન) આધારિત છે અને જાપાનની સહાયથી બનાવાઈ રહ્યો છે.
પર્યાપ્ત શ્રમ અને ટેક્નોલોજીના સંયોજનથી ઝડપ
બુલેટ ટ્રેનના રૂટ પર હાલે અનેક મહત્વના માઈલસ્ટોન પૂર્ણ થઈ ગયા છે:
- 300 કિલોમીટર લાંબા વાયાડક્ટનું નિર્માણ પૂર્ણ થયું છે
- 401 કિમી પાયો અને 383 કિમી પિયર્સ તૈયાર થયા છે
- 12 સ્ટેશનોનું બાંધકામ ચાલી રહ્યું છે, જેમાંથી સુરતનું સ્ટેશન લગભગ તૈયાર છે
- ગુજરાતમાં 157 કિમી રેલ ટ્રેક પણ નાખી દેવાયો છે.
પરિયોજનાને ઝડપી ગતિ આપવા માટે ઘણી ભારતીય કંપનીઓ પણ જોડાઈ છે તથા રૂટમાં મોટી માત્રામાં સ્થાનિક ઉપકરણો (ફુલ સ્પાન લોન્ચિંગ ગેન્ટ્રી, બ્રિજ ગેન્ટ્રી, ગર્ડર ટ્રાન્સપોર્ટ્સ) પણ તૈયાર કરવામાં આવ્યા છે – જેના કારણે ભારતમાં હાઈ-સ્પીડ ટ્રેન ટેકનોલોજીમાં આત્મનિર્ભર થવાનો અગત્યનો વર્ષ છે.
શિંકનસેનના ટ્રાયલ, સ્પીડ અને પ્રવાસ સમય
આ પ્રોજેક્ટ માટે ખાસ જાપાનથી શિંકનસેન E5 અને E3 શ્રેણીની ટ્રેનો અંગત મોકલવાની છે. વિશેષ વાત એ છે કે આ બુલેટ ટ્રેન 320 કિમી પ્રતિ કલાકની ઝડપે દોડશે, અને મુંબઈ-અમદાવાદ વચ્ચેનું લાંબુ અંતર હવે માત્ર 2 કલાકમાં કાપી શકાય તેવી શક્યતા ઊભી થશે કે મોકલાયેલી બુલેટ ટ્રેન મુંબઈ-અમદાવાદ રૂટ પર 320 કિમી પ્રતિ કલાકની ઝડપે તમિલ શકે.
ગેરસમજ અને PIB ફેક્ટ ચેક
છેલ્લા કેટલાક દિવસથી સોશિયલ મિડિયામાં આવી રહેલા કેટલાક દાવા કે બુલેટ ટ્રેન, ખાસ કરીને જાપાની બનાવટ, દોડશે નહિ તેમกล่าวવામાં આવી રહ્યું હતું. PIB ફેક્ટ ચેકએ આ દાવાઓને ગેરમાર્ગે દોરનાર જણાવ્યા હતા. રેલવેમંત્રાલયે સત્તાવાર રીતે જણાવ્યું છે કે, બુલેટ ટ્રેનનું કામ યથાવત છે અને ભારત-જાપાનની ભાગીદારી હેઠળ E-10 શ્રેણીની નવીનતમ ટ્રેનો આ રૂટ માટે શિંકનસેન ટેકનોલોજીથી આવી રહી છે. પ્રોજેક્ટ સમયસૂચિમાં કોઈ ફેરફાર નથી.
પરિવહન, રોજગારી અને પરિવર્તન
આ પ્રોજેક્ટ ભારત માટે ટ્રાન્સફોર્મેશન લાવશે:
- રોજગાર સર્જાનાર: હજારો લોકોને કામ મળશે, ટેકનિકલ કુશળતા વધે એ પ્રકારના વ્યાપક ઈંન્ટર્નશિપ-ટ્રેનિંગ મોકા ખુલે.
- પર્યટન અને વેપારનો વિકાસ: અમદાવાદ-મુંબઈ રૂટ પર પ્રવાસ સરળ અને ઝડપી બનતાં વેપારી અને પ્રવાસન ઉદ્યોગ ગતિશીલ બનશે.
- ટેક્નોલોજી ટ્રાન્સફર અને આત્મનિર્ભરતા: ભારતીય ઈન્જિનિયરીંગ ક્ષેત્ર માટે અનોખું એરામાં પ્રવેશ.
અંતે
મુંબઈ-અમદાવાદ બુલેટ ટ્રેન 2029માં દોડતી થશે, એ સાથે ભારત ઝડપથી હાઈ-સ્પીડ રેલના નવા યુગમાં પ્રવેશ કરશે, દેશના પ્રવાસ, રોજગાર અને વૈશ્વિક પ્રતિમાને નવી ઊંચાઈ પર પહોંચાડી દેશે – એમ અનુમાન છે.
