Parsi New Year: જાણો તેમના ઈતિહાસ અંગે – Parsi New Year 2025
આજે સવારે જ્યારે મેં સોશિયલ મીડિયા ખોલ્યું, ત્યારે અનેક મિત્રો દ્વારા મોકલાયેલા “સાલ મુબારક” સંદેશાઓ નજરે પડ્યા. તરત જ સમજાયું કે આજે પારસી નવું વર્ષ છે – એક એવો દિવસ જે આનંદ, ભક્તિ અને મિત્રતાના રંગોથી સજેલો છે. વર્ષ 2025નો આ ખાસ દિવસ માત્ર પારસી સમુદાય માટે જ નહીં, પરંતુ અમને બધાને માટે સંસ્કૃતિ અને પરંપરાનો સુંદર ઉત્સવ છે.
મારે યાદ છે, થોડાં વર્ષો પહેલાં મુંબઈમાં રહેલી વખતે, મને એક પારસી મિત્રના ઘરે નવરોઝના દિવસે જમવા જવાનું આમંત્રણ મળ્યું હતું. ઘરમાં તાજા ફૂલોની સુગંધ, દીવા અને સુંદર ટેબલ સજાવટ જોઈને દિલ ખુશ થઈ ગયું હતું. એ અનુભવ આજે પણ મારી યાદમાં તાજો છે.
Parsi New Year
પારસી નવું વર્ષ શું છે?
પારસી નવું વર્ષને નવરોઝ કહેવામાં આવે છે, જેનો અર્થ છે “નવો દિવસ”. આ ઝોરોસ્ટ્રિયન ધર્મના અનુયાયીઓનો સૌથી મહત્વપૂર્ણ ઉત્સવ છે. પર્શિયા (આજનો ઈરાન)માંથી જન્મેલી આ પરંપરા, સદીઓ પહેલાં ભારતમાં આવી હતી, જ્યારે ઝોરોસ્ટ્રિયન લોકો પોતાના ધર્મ અને પરંપરા બચાવવા ભારત આવ્યા.
નવરોઝ માત્ર તારીખ બદલવાનો દિવસ નથી, પરંતુ નવી શરૂઆત, સકારાત્મકતા અને જીવનમાં સુધારાના સંકલ્પો લેવા માટેનો સમય છે.
ઈતિહાસની ઝાંખી
ઝોરોસ્ટ્રિયન ધર્મનો ઈતિહાસ હજારો વર્ષ જૂનો છે. તે સમયે ઈરાનમાં આ ધર્મ ખૂબ શક્તિશાળી હતો. પરંતુ સાતમી સદીમાં જ્યારે અરબી આક્રમણો થયા અને ઈસ્લામનો પ્રસાર થયો, ત્યારે ઝોરોસ્ટ્રિયન લોકો પર ભારે દબાણ આવ્યું.
આપણા ધર્મ, ભાષા અને પરંપરા જાળવવા માટે, થોડા ઝોરોસ્ટ્રિયન પરિવારો નૌકા દ્વારા ભારત આવ્યા. તેઓ ગુજરાતના સંજણ કિનારે ઉતર્યા. કહેવામાં આવે છે કે, તે સમયે સ્થાનિક રાજાએ તેમને રહેવાની મંજૂરી આપી, શરતે કે તેઓ આ જમીનની પરંપરા, ભાષા અને રીતરિવાજોને માન આપશે. પારસીઓએ આ શરતો સહર્ષ સ્વીકારી અને પોતાની મહેનત અને ઈમાનદારીથી ગુજરાતમાં સ્થાન મેળવ્યું.
સમય સાથે પારસી સમુદાયે પોતાની ઓળખ, સંસ્કૃતિ અને ઉત્સવોને જીવંત રાખ્યા. આજે પણ તેમની નવરોઝ ઉજવણીમાં એ જ પ્રાચીન પરંપરાઓનો અહેસાસ થાય છે.
નવરોઝની ઉજવણી કેવી રીતે થાય છે?
નવરોઝનો દિવસ પારસી પરિવારો માટે ખૂબ ખાસ હોય છે. મેં મારી આંખે જોઈ છે કે તેઓ કેવી રીતે આ દિવસને આનંદભેર ઉજવે છે:
- ઘર સાફસફાઈ અને સજાવટ – નવરોઝ પહેલાં ઘરોને સારી રીતે સાફ કરવામાં આવે છે. દરવાજા પર તાજા ફૂલો અને રંગોળીથી સજાવટ કરવામાં આવે છે.
- પ્રાર્થના અને ફાયર ટેમ્પલ મુલાકાત – વહેલી સવારે નવા કપડાં પહેરી, અગિયારિયા (ફાયર ટેમ્પલ) જઈ પ્રાર્થના કરવામાં આવે છે. અગિયારિયામાં પવિત્ર અગ્નિ સદા પ્રગટ રહે છે, જે ઝોરોસ્ટ્રિયન ધર્મમાં શુદ્ધતા અને દિવ્ય શક્તિનું પ્રતિક છે.
- પરંપરાગત ભોજન – આ દિવસની મજા તો ખાસ ભોજનમાં છે. ‘ધનસાક’નું સુગંધિત શાક, ‘સાલિ બોટી’નું મસાલેદાર સ્વાદ, અને સાથે મીઠાઈમાં રાવાની સેહરી કે ફરીની – આ બધું એક સાથે મળે ત્યારે ઉજવણીનો સ્વાદ દોઢગણો થઈ જાય છે.
- પરિવાર અને મિત્રો સાથે સમય – નવરોઝના દિવસે સગાં-સંબંધીઓ, મિત્રો અને પડોશીઓને મળીને શુભેચ્છા પાઠવવામાં આવે છે.
- શુભેચ્છા આપવી – “સાલ મુબારક” કહી હસતાં-હસતાં એકબીજાને નવા વર્ષની શુભકામનાઓ આપવામાં આવે છે.
નવરોઝનો સંદેશ (Navroz)
મને લાગે છે કે નવરોઝનો સાચો અર્થ માત્ર નવું વર્ષ શરૂ કરવો નથી, પરંતુ દિલ અને મન બંનેને નવી તાજગી આપવી છે. પારસી સમુદાય આપણને શીખવે છે કે ભલે સમય કેટલો પણ બદલાય, પોતાની સંસ્કૃતિ અને મૂલ્યો ક્યારેય છોડવા નહીં.
આ દિવસ આપણને યાદ અપાવે છે કે નવા સપનાઓ જોવાની, ભૂતકાળની ભૂલોમાંથી શીખવાની અને ખુશી, પ્રેમ અને સકારાત્મકતાથી જીવન જીવવાની શરૂઆત કરવી જોઈએ.
ભારતમાં પારસી સમુદાયનું યોગદાન
ભારતમાં પારસી સમુદાય સંખ્યાબળે નાનો છે, પણ યોગદાનમાં અત્યંત મોટો છે. ઉદ્યોગ, શિક્ષણ, આરોગ્ય અને પરોપકારમાં તેમણે જે કામ કર્યું છે તે પ્રેરણારૂપ છે.
- ટાટા પરિવાર – દેશના ઔદ્યોગિક વિકાસમાં સૌથી મોટું યોગદાન.
- ગોદરેજ પરિવાર – ઘરગથ્થુ ઉત્પાદનો થી લઈને પર્યાવરણ સંરક્ષણ સુધીનું કામ.
- પરોપકારી કાર્ય – હોસ્પિટલો, શાળાઓ અને સંશોધન કેન્દ્રોની સ્થાપના.
આ બધું જોઈને ગર્વ થાય છે કે આ નાનું સમુદાય દેશના વિકાસમાં કેટલી મોટી ભૂમિકા ભજવે છે.
મારા વ્યક્તિગત વિચારો
મારે હંમેશાં પારસી સંસ્કૃતિમાં બે બાબતો ખૂબ ગમી છે – એક તેમની ઈમાનદારી અને બીજું તેમની મહેમાનનવાજી. પારસી ઘરમાં પ્રવેશતા જ તમને જે સ્વાગત અને પ્રેમ મળે છે, તે અદ્વિતીય છે.
મુંબઈ, સુરત અથવા ઉદવાડા જેવા સ્થળોએ પારસી વસાહતોમાં ફરીએ, તો એ શાંતિ, સ્વચ્છતા અને સુંવાળાપણું આપણને તરત જ અનુભવાય છે. નવરોઝના દિવસે તો એ બધું રંગીન અને આનંદથી ભરપૂર થઈ જાય છે.
Conclusion
પારસી નવું વર્ષ 2025 આપણને યાદ અપાવે છે કે જીવનમાં નવી શરૂઆત કરવી ક્યારેય મોડું નથી. ભલે આપણે પારસી ન હોઈએ, પરંતુ તેમની પરંપરા, એકતા અને જીવન પ્રત્યેનો પ્રેમ આપણને ઘણું શીખવે છે.
આજે જ્યારે તમે “સાલ મુબારક”નો સંદેશ મોકલો, ત્યારે એ સાથે એક સંકલ્પ લો – કે તમે પણ આ નવા વર્ષમાં સકારાત્મક વિચારોથી ભરપૂર જીવન જીવશો, પ્રેમ અને મિત્રતાનો સૂર જાળવી રાખશો, અને સંસ્કૃતિ પ્રત્યે માન વધારશો.
સાલ મુબારક! 🌸🔥
